Kalp ve hipertansiyon hastalarına yapılan diş müdahaleleri öncesi alınacak küçük önlemler, hastaları büyük risklere karşı önemli ölçüde korur. Bu sebeple hastalığıve kullandığı ilaçlar bilinmelidir. Hastalıkları dikkate alınmadan yapılabilecek müdahaleler, ağır kanamalar, felç, kalp krizi, kalp kapağıinfeksiyonu hatta ölümle dahi sonuçlanabilir. Hastalığın ve kullandığı ilaçların durumuna göre ve yapılacak diş müdahalesinin çeşidine göre ilaç rejimi gözden geçirilmelidir. Tüm bu şartlar değerlendirildikten sonra bazen ilaçlar kesilir bazen ise ilaç eklenir.
Kalp kapaklarının infeksiyon kapması riskinin önlenmesi (İnfektif endokardit proflaksisi)
Diş müdahaleleri esnasında ağız mukozasında normalde bulunan mikroorganizmalar kana geçerek kalbe yerleşip infektif endokardite yol açabilir.
Hastanın doğuştan bir kalp hastalığı olması, kalp ameliyatı özellikle de kalp kapağı ameliyatı geçirip geçirmediği bilgileri çok önemlidir.
İnfektif endokardit proflaksisi ağızda yapılan kanlı müdehalelerde riski yüksek olan guruplarda yapılır.
Riski yüksek guruplar:
Protez kalp kapağı olanlar
Önceden geçirilmiş infektif endokarditi olanlar
Doğuştan kalp hastalığı olanlar (fallot tetralojisi,büyük arter transpozisyonu,persistant trunkus arteriusus,triküspit atrezisi,pulmoner atrezi,total pulmoner venöz dönüş anomalisi,hipoplastik solp kalp)
Kardiyak valvülopati gelişen kalp transplantasyonu yapılmış olanlar
Koroner arter hastalığı olanlar, koroner bypass olanlar, stent takılmış olanlara kesinlikle infektif endokardit proflaksisine gerek yoktur
Hangi diş müdahalelerinde endokardit profaksisi gerekmez?
Enfeksiyonu olmayan dokuya anestezik injeksiyonu
Dental radyografi
Protez veya endodontik cihazların yerleştirilmesi , çıkarılması veya ayarlanması
Ortodontik aparey yerleştirilmesi
Süt dişlerinin dökülmesi
Dudak ya da oral mukoza travmasına bağlı kanamalar
Proflaksi hangi ilaçlarla nasıl yapılır?
İşlemden 1 saat önce 2 gr çocuklarda 50 mg/kg amoksisilin tablet ağızdan almak yeterlidir. işlem sonrasına gerek yoktur. Oral alamıyorsa 30 dk önce aynı doz ampisilin İM veya İV yapılabilir. Penisilin alerjisi olan erişkinde 600 mg, çocuklarda 20 mg/kg klindamisin tablet (oral alamıyorsa aynı doz İV) veya erişkinde 500 mg, çocukta 20mg/kg azitromisin yada klaritromisin tablet verilebilir.
Kalp hastalarına diş tedavisi yapılırken nelere dikkat edilmelidir?
Koroner arter hastası olan, kalp krizi geçirmiş veya koroner bypass ameliyatı olmuş veya stent takılmış hastalalar, kontrol altında olduğu sürece yapılacak müdahaleler risk teşkil etmez. Ancak istirahatte veya küçük egzersizlerle göğüste baskı tarzı ağrısı olan hastalar veya geceleri ancak birkaç yastıkla yatabildiğini düz yatamadığını söleyen ağır derecde kalp yetersizliği bulguları olan hastalara yapılacak büyük girişimler öncesi bir kardiyoloğun görüşü alınmalıdır. Bazı ciddi ritm bozukluğu olan hastalara adrenalin içeren anestezik kullanılmamalıdır. Adrenalin içeren anestezikler taşikardi ve hipertansiyonu tetikleyebilir. Kalp pili takılmış hastalarda elektrokoter kullanılmamalıdır.
Kan sulandırıcıların kesilmesi
Coumadin(warfarin) kullanan hastalarda kanamalı büyük diş girişimleri yapmak kanama riskini arttırır. Ancak çok kez coumadinin kesilmesi de kalp hastalığı açısından felç riski oluşturabileceğinden bu konuda muhakkak takip eden doktorunun önerisi alınmalıdır.
Aspirinin kesilmesi ise genelde kalp hastalığında büyük problem değildir. Dişe müdahale yapılacak ve ciddi kanama riski taşıyan müdahalede 1 hafta-10 gün önce kesilebilir. Az kanamalı bir iş ise birkaç gün öncede kesilmesi yeterlidir.
Bir yılı geçmemiş süre içinde koroner stent takılmış hastada klopitogrel kanama riski taşıdığı gerekçesi ile asla kesilmemelidir. Kardiyoloğuna danışmalı ve ilaç kesilme zamanlaması ve biçimi planlanmalıdır.
Bu tedbirler alınmak kaydı ile diş hekiminin kalp ve tansiyon hastalarına yapılacak müdahalelerde tehlikeli bir durum yoktur.
Kardiyoloji Uzmanı
Uzm. Dr. Ahmet SAĞBAŞ