Halk arasında mide reflüsü olarak bilinen Gastro Özofageal Reflü hastalığı, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıdır. Asitli ve/veya safralı mide içeriğinin yemek borusuna gelmesi ve uzun süre temas etmesiyle yemek borusunun asitten kendini koruma özelliği azalarak veya yok olarak yemek borusunda ülserler olabilir.
Yemek borusunun alt ucunda mide içeriğinin yemek borusuna geçişini engelleyen bir kapak mekanizması vardır. Reflü hastalarında en sık görülen özellik bu mekanizmanın gevşekliğidir. Bu durum sıklıkla mide fıtığıyla(hiatal herni) birlikte yaşanır. Mide boşalım bozukluğu ya da bozulmuş yemek borusu hareketi bu hastalığı tetikleyen diğer nedenlerdir.
Tipik Belirtiler
Göğüs kemiği arkasında yanma
Ağıza acı ekşi sıvı gelmesi
Geğirti, şişkinlik
Ağıza gıda artıkları gelmesi
Yutma güçlüğü, yutakta takılma duygusu
Atipik Belirtiler
Ses kısıklığı
Gıcık öksürüğü
Ağız kokusu
Çarpıntı, kalbe bası hissi
Nefes darlığı, nefes yetmezliği duygusu
Diş çürüğü
Süreğen yutak yangısı (kronik farenjit) * Hıçkırık
Süreğen sinüzit
Reflü tedavisinin nasıl yapılacağı semptomların sıklığı ve ağırlığına bağlıdır.
GÖĞÜSTE YANMA SEYREK OLUYORSA;
A – Hayat sitilinde değişiklik yapmak
Sigara, alkol bırakılmalı,
Gerekiyorsa kilo verilmeli,
Çok miktarda yemek yemekten kaçınılmalı,
Sıkı giysiler giyilmemeli,
Yatmadan önceki 3 saat yemek yenmemeli,
Yatarken baş yukarıda yatılmalı.
B- Arada verilecek antiasid ilaç tedavisi yeterli olabilir.
GÖĞÜSTE YANMA SIK OLUYORSA;
A- H2 reseptör antagonistleri (Famodin®, Ranitab® vs)
B- Sünger bariyerler (Gaviscon® vs) kulanılabilir.
Eğer bu tedaviler fayda etmiyorsa daha ayrıntılı bir araştırma ve daha etkili bir tedavi için bir uzmana görünme vakti gelmiştir.
Eğer hastalarda gelişen bir komplikasyona ait bir bulgu yok ve başka altta yatan bir hastalık şüphesi yoksa uzman doktorunuz genelde H2 antagonistleri veya günümüzde çoğunlukla proton pompa inhibitörleri (omeprol, lansor vs) ile tedaviye başlayacaktır. Eğer ilaç tedavisi başarılı ise nız tedaviye devam edebilir ve ek bir tetkik yapmayabilir. Fakat uzmanların çoğu size kesin tanı için ek tetkik isteyecektir.
Eğer hastalığın araştırılması esnasında hastadaki bulgular komplike bir reflüyü veya reflü dışında bir hastalığı gösteriyorsa endoskopi gerekli olacaktır. Endoskopideki bulgulara göre tedavi değişecektir:
Eğer endoskopi normal ve başka bir hastalık saptanmamışsa;
– H2 reseptör antagonisti (Famodin®, Ranitab® vs) veya çoğunlukla proton pompa inhibitörleri (Omeprol®, Lansor® vs) verilir.
Eğer yemek borusunda ülser veya inflamasyon(özofajit) varsa ;
– Proton pompa inhibitörleri daha çok tercih edilir, H2 reseptör blokörlerinden daha etkilidirler.
Erken reflüye bağlı komplikasyon (darlık, Barrett özofagus) gelişmişse;
– Proton pompa inhibitörleri kullanılmalı, 24 saat pH monitörizasyonu ile ilacın etkisi değerlendirilmeli, sonuca göre gerekirse ilaç dozu artırılmalıdır.
– Alternatif olarak ilaç dozu artırarak yerine başka yolla etkili ilaçlar eklenebilir: Motiliteyi artıracak ilaçlar (Motilium® , Metpamid®) veya sünger bariyerler (Gaviscon® vs).
– Bu tedaviye de cevap yoksa 24 saat pH monitörizasyonu ile değerlendirilmelidir.
Cerrahi ne zaman yapılmalı?
– İlaç tedavisine rağmen ağza acı su gelmesi devam ediyorsa; bu durum hastada akciğer enfeksiyonuna neden olabilir
– Semptomları kontrol etmek için yüksek doz ilaç tedavisi gerekİyorsa,
– Hasta hayat boyu ilaç tedavisi kullanmak istemiyorsa;
– Hastada Barrett özofagus tespit edilmişse (cerrahlar cerrahi tedavinin reflüyü ve kansere yol açan değişiklikleri daha iyi önlediğini düşünmektedirler)
Reflü tedavisinde kullanılan ameliyatlar yöntemleri
Reflü hastalığının tedavisinde değişik ameliyat seçenekleri mevcuttur. Uygulanacak ameliyat tekniği daha çok doktorun tecrübeli olduğu tekniğe göre değişmektedir. En popüler ve en çok uygulanan ameliyat Nissen funduplikasyonudur. Bu ameliyat tekniği normal yolla ve laparoskopik (kapalı) yöntemle uygulanabilmektedir. Şu anda dünyada en çok uygulanan teknik laparoskopik Nissen funduplikasyonudur.
Gastroenteroloji Uzmanı
Uzm. Dr. Ali İhsan DOĞRU