İlkbaharın gelmesiyle birlikte allerji ve allerjinin neden olduğu hastalıklarda artış görülmektedir.
Allerji nedir? Vücudumuza çeşitli yollarla (solunum, sindirim, deri) giren bazı maddelere karşı , duyarlı kişilerde oluşan aşırı bir tepkidir. Bu reaksiyonlara neden olan maddelere de allerjen denir.
Bazı insanlar, normal insanlarda hiçbir reaksiyon oluşturmayan birtakım maddelere karşı özel bir tepki göstermektedirler. Burada asıl amaç, vücudu yabancı olarak kabul edilen bu maddelere karşı korumaktır. Ancak bu yabancı maddelere karşı gelişen tepki, vücutta hasara, zarara yol açmakta ve bu durum daha sonra allerjik bir hastalık olarak karşımıza çıkmaktadır.
Allerjik astım da bu hastalıklardan biridir. A,stım hastalığı genetik temeli olan, ancak belirli yaşam koşulları ve çevrenin etkisiyle kendini gösteren bir hastalıktır. Altta yatan neden hava yollarının daralmasıdır. Bunun sonucunda duyarlı kişilerde, öksürük, nefes darlığı, hışıltılı solunum, göğüste sıkışma hissi oluşmaktadır. Bu şikayetler özellikle gece ve sabaha karşı ortaya çıkmaktadır.
Astım açısından en önemli allerjenler ev tozları ,polenler, mantar sporları, hayvansal allerjenler, hamam böcekleri, ev içi hava kirliliği ve ev dışı hava kirliliğidir.
İlkbaharın gelmesi ile birlikte polen allerjisi olanların şikayetlerinde artma olmaktadır.
Polen: Tohumlu bitkilerin çoğalması için gerekli çiçek tozlarıdır. Kızılağaç, fındık, zeytin, kavak,huş ağacı, selvi, ıhlamur gibi ağaç polenleri, çayır otu,ingiliz çimi,pelin,sinir otu,yapışkan otu gibi yabani ot polenleri ve arpa, buğday, yulaf ve çavdar gibi hububat polenleri allerjiye en fazla neden olan polenlerdir.
Allerjiye neden olan etkenin bilinmesi , uygun ilaçların zamanında kullanılması ve basit birkaç korunma yöntemiyle allerjiyle başetmek mümkün olabilmektedir.
Ağaç polenleri genellikle Şubat – Mart aylarında , çim polenleri Mayıs ayından Temmuz ayı ortalarına kadar, yabani ot polenleri ise yaz sonu ve sonbaharda daha yaygındır.
Genellikle renkli ve kokulu çiçeklerin polenleri büyük olmakta ve böceklerle taşınmaktadır. Havaya yayılmadıklarından, allerjiye pek neden olmazlar. Küçük polenler ise rüzgarla taşındıkları için daha fazla allerji nedenidirler. Sabah saatlerinde havada polen miktarı çok daha fazladır. Yağmurlu günlerde polen miktarı azalmaktadır. Sıcak ve rüzgarlı havalarda artmaktadır.
Polenler, allerjik rinit ( allerjik nezle-saman nezlesi ) ve astımı tetiklemektedirler.
Korunmada ilk adım hastanın neye karşı allerjisinin olduğunu bilmesi ve polenlerine allerjik olduğu bitkiden uzaklaşmasıdır. Bu amaçla hızlı ve kolay uygulanabilen deri testleri yapılmaktadır. En kolay ve yaygın uygulanan test PRİCK testidir. Kişinin nelere karşı allerjisinin olduğu bu test sayesinde ortaya çıkarılmakta ve bu allerjenlere karşı korunma yöntemleri anlatılarak tedavisi düzenlenmektedir.
Polenlerden korunmak için hassas olunan dönemde, özellikle rüzgarlı kuru havalarda mümkünse dışarı çıkılmamalı,kapı ve pencereler sıkıca kapatılmalı, sabah saatlerinde özellikle 05 00-10 00 arasında yürüyüş yapılmamalı, dış ortamdan eve dönülünce duş yapılmalı ve elbiseler değiştirilmeli,üzerlerine polenler yapışabileceği için günlük kıyafetler yatak odasında çıkarılmamalı,evde ve arabada polen koruyucu filtreler kullanılmalı ve bu fitreler sık sık değiştirilmeli, mümküse dış ortamda polen maskesi kullanlmalı,tatil için deniz kenarları tercih edilmeli , güneş gözlüğü kullanılmalı ve kullanılan gözlükler düzenli olarak su ile yıkanmalıdır.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Uzm. Dr. Billûr BİLMEN YÜCEL